Új egri (késő-oligocén–kora-miocén) korú Gastropoda-fauna az Esztergomi-medencéből (ÉK-Dunántúl, Magyarország)

  • Zoltán Kovács Hungary, Budapest, Kerékgyártó utca 27/A, e-mail: kzkovacszoltan@gmail.com
  • Zoltán Vicián Hungary, Budapest, Neptun utca 86. 10/42, e-mail: kauri72@gmail.com
Kulcsszavak: gastropoda, paratethys, esztergomi-medence, egri emelet, felső-oligocén, alsó-miocén

Absztrakt

Tanulmányunk a magyarországi egri korú tengeri molluszkafauna ismeretéhez járul hozzá egy újonnan feltárt rétegsor gastropodáinak leírásával. A lelőhely Esztergomtól északkeletre található a Duna jobb partján, kőzettípusa a Törökbálinti Formációt képviselő agyag és aleurolit. A gazdag fauna a Paratethysre jellemző egri taxonok mellett Magyarországról eddig nem ismertetett nemzetségeket és fajokat is tartalmaz, emellett négy új faj, Pugilina katalinae nov. sp., Dorsanum strigoniense nov. sp., Sveltia nemethi nov. sp. és Merica krocki nov. sp. leírását is lehetővé tette.

Hivatkozások

BÁLDI, T. 1963: Die oberoligozäne Molluskenfauna von Törökbálint. — Annales historico-naturales Musei nationalis hungarici 55, 71–107.
BÁLDI, T. 1973: Mollusc fauna of the Hungarian Upper Oligocene (Egerian). — Akadémiai Kiadó, Budapest, 511 p.
BÁLDI, T. 1976: Correlation between the Transdanubian and N Hungarian Oligocene. — Földtani Közlöny 106/4, 407–424. [in Hungarian with English abstract].
BÁLDI, T. 1986: Mid-Tertiary stratigraphy and paleogeographic evolution of Hungary. — Akadémiai Kiadó, Budapest, 201 p.
BÁLDI T. & NAGYNÉ GELLAI Á. 1990: Subsidence history of an Oligocene basin fragment at Esztergom, Hungary. — Általános Földtani Szemle 25, 119–149. (in Hungarian with English abstract).
BÁLDI, T. & SENEŠ, J. (eds) 1975: OM Egerien. Chronostratigraphie und Neostratotypen 5, Veda, Bratislava, 577 p.
BÁLDI, T. & STEININGER, F. 1975: Die Molluskenfauna des Egerien. — In: BÁLDI, T. & SENEŠ, J. (Eds): OM Egerien. Chronostratigraphie und Neostratotypen 5, 341–375, Veda, Bratislava.
BÁLDI, T., LESS, GY. & MANDIC, O. 1999: Some new aspects of the lower boundary of the Egerian stage (Oligocene, chronostratigraphic scale of the Paratethys area). — Abhandlungen der Geologischen Bundesanstalt 56/2, 653–668.
BELLARDI, L. 1872: I Molluschi dei terreni terziari del Piemonte e della Liguria. Parte 1. — Memorie della Reale Accademia delle Scientedi Torino 27, 3–264.
BELLARDI, L. 1882: I Molluschi dei terreni terziari del Piemonte e della Liguria. Parte 3. — Memorie della Reale Accademia delle Sciente di Torino 34, 3–253.
BELLARDI, L. & SACCO, F. 1890: I Molluschi dei terreni terziari del Piemonte e della Liguria. Parte 6. — Memorie della Reale Accademia delle Sciente di Torino 40, 3–76.
BENOIST, M. 1885: Révision de la liste des esp`eces fossiles, appartenant aux familles des Buccinidae et des Nassidae trouvées dans les faluns mioc`enes du Sud-Ouest. — Proc`es-Verbaux de la Société linnéenne de Bordeaux 39, 16–23.
BOLL, E. 1851: Geognostische Skizze von Meklenburg als Erläuterung zu der von der deutschen geologischen Gesellschaft herauszugebenden geognostischen Uebersichtskarte von Deutschland. — Zeitschrift der Deutschen geologischen Gesellschaft 3, 436–477.
BONCI, M. C., CIRONE, G., COLOMBO, P. & MARCHINI, A. 1991: Malacofaune oligoceniche di Dego Costalupara (Savona) nelle collezioni storiche del Dipartimento di Scienze della Terra di Genova: i tipie gli esemplari figurati. — Bollettino del Museo Regionale di Scienze Naturali 9/1, Supplemento, 141–162.
CADÉE, M. & JANSSEN, A. W. 1994: A taxonomic revision of NW European Oligocene and Miocene Fasciolariidae traditionally included in the genus Streptochetus (Mollusca, Gastropoda). — Contribution to Tertiary and Quaternary Geology 31/2–4, 31–107.
CAHUZAC, B., LESPORT, J.-F. & LAGARDE, L. 2004: Révision des Cancellariidae (Mollusca, Gastropoda) décrites par Grateloup (1827–1847) dans le Mioc`ene des Landes (SW France). —Geodiversitas 26/2, 207–261.
DESHAYES, G.-P. 1824: Description des coquilles fossiles des environs de Paris. Part 2. — Paris, 814 p.
FERREROMORTARA, E., MONTEFAMEGLIO, G., PAVIA, G. & TAMPIERI, R. 1981: Catalogo dei tipi e degli esemplari figurati della collezione Bellardi e Sacco. Parte I. — Cataloghi Museo Regionale di Scienze Naturali di Torino 6, 327 p.
GÁBOR R. 1936: Ujabb egri felső oligocén gasztropodák. — Annales Musei Nationalis Hungarici 30, 1–9.
GÖRGES, J. 1952: Die Lamellibranchiaten und Gastropoden des oberoligozänen Meeressandes von Kassel. — Abhandlungen des Hessischen Landesamtes für Bodenforschung 4, 1–134.
GRÜNDEL, J. 1997: Die Gastropodenfauna des Rupels von Amsdorf (westlich Halle). — Palaeontographica Abt. A 243/1–6, 1–36.
GÜMBEL, C. W. 1861: Geognostische Beschreibung des bayerischen Alpengebirges und seines Vorlandes. — Perthes, Gotha, 950 p.
HANTKEN, M. 1871: Die geologischen Verhältnisse des Graner Braunkohlengebietes. — Mittheilungen aus dem Jahrbuch der. kön. ung. geologischen Anstalt 1, 1–147.
HARZHAUSER, M. 2004: Oligocene Gastropod Faunas of the Eastern Mediterranean (Mesohellenic Trough/Greece and Esfahan-Sirjan Basin/Central Iran). — Courier Forschungsinstitut Senckenberg 248, 93–181.
HARZHAUSER, M. 2007: Oligocene and Aquitanian Gastropod Faunas from the Sultanate of Oman and their biogeographic implications for the early western Indo-Pacific. — Palaeontographica Abt. A 280/4–6, 75–121.
HARZHAUSER, M. & MANDIC, O. 2001: Late Oligocene gastropods and bivalves from the Lower and Upper Austrian Molasse Basin. — In: PILLER, W. E. & RASSER, M. W. (eds): Paleogene of the Eastern Alps. — Österreichische Akademie der Wissenschaften, Schriften - reihe der Erdwissenschaftlichen Kommissionen, 14, 671–795, Wien.
HÖLZL, 1958: Die Mollusken-Fauna des oberbayerischen Burdigals. — Geologica Bavarica 38, 1–348.
INKEY, B. 1898: Bericht über die im Jahre 1896 in der Umgebung von Párkány bewerkstelligte geologische Aufname. — Jahresbericht der kgl. ung. geologischen Anstalt für 1896, 165–187.
JANSSEN, A. W. 1984a: Late Oligocene molluscs from a sand-pit near Máriahalom (Hungary): a preliminary study. — Annales Universitatis Scientiarum Budapestinensis de Rolando Eötvös nominatae, Sectio Geologica 24, 109–150.
JANSSEN, A. W. 1984b: An account of the Cancellariidae (Gastropoda) of Winterswijk-Miste (Miocene, Hemmoorian), The Netherlands. — Scripta Geologica 68, 1–39.
ZUNINO, M. & PAVIA, G. 2009: Lower to Middle Miocene mollusc assemblages from the Torino Hills (NW Italy): synthesis of new data and chronostratigraphical arrangement. — Rivista Italiana di Paleontologia e Stratigrafia 115/3, 349–370.
Megjelent
2016-09-01
Rovat
Értekezés