On The Admissibility of The Legal Termination of Pregnancy
A Study of Recent Approaches in Poland
Abstract
This paper examines the phenomenon of abortion through a legal perspective, while simultaneously adhering to philosophical approaches. The analysis is framed within the context of the inception of human life and the correlation between the protection of concurring fundamental rights, namely the rights to life and personal autonomy (freedom). The evolutionary approach highlighted in this study confirms the hypothesis that the issue of abortion in the Polish legal system has taken a different path when compared to other European countries. This is a peculiar route, as the trends have remained closely linked to political change. The distinctiveness lies in the fact that while in other European countries, the 1990s were associated with pro-choice trends, the opposite, namely the pro-life trend, prevailed in Poland. Thus, starting with the interwar period, with the exception of a brief liberalizing episode in 1996, the Polish legal treatment of abortion can be considered conservative-liberal (abortion compromise). It followed an indication model, covering legal, medical and eugenic considerations. In this paper, the key point concerns a judgment of the Polish Constitutional Court, dated 22 October 2020, which shifted the system to a fully conservative track. In the authors’ opinion, at this point, another evolutionary milestone is about to take place. Whereas the path of conservative change remains unfinished, social resistance to this trend is substantial. Another clash between pro-life and pro-abortion options in the field of further potential changes concerning abortion law is expected.
References
Adamus, R. (2020) ‘Przesłanka eugeniczna (embriopatologiczna) jako przesłanka legalnego przerwania ciąży - glosa do wyroku TK z 22 10 2020 (K 1/20)’, Palestra, 2020/11, pp. 94–107.
Annas, G. J. (1989) ‘A French Homunculus in a Tennessee Court’, The Hastings Center Report, 19(6), pp. 20–22; https://doi.org/10.2307/3561982.
Baker, J. (1985) ‘Philosophy and the morality of abortion’, Journal of Applied Philosophy, 2(2), pp. 261–270; https://doi.org/10.1111/j.1468-5930.1985.tb00038.x.
Berer, M. (2017) ‘Abortion Law and Policy Around the World: In Search of Decriminalization’, Health and Human Rights, 19(1), pp. 13–27.
Boy-Żeleński, T. (1930) Piekło kobiet. Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [Online]. Available at: https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/pieklo-kobiet.pdf (Accessed: 11 February 2023).
Center for Reproductive Rights (2021a) European Abortion Law: A Comparative Overview [Online]. Available at: https://reproductiverights.org/european-abortionlaw-comparative-overview-0/ (Accessed: 23 January 2023).
Center for Reproductive Rights (2021b) Law and Policy Guide: Third-Party Authorization [Online]. Available at: https://maps.reproductiverights.org/law-and-policy-guidethird-party-authorization#footnote16_ku61ma6 (Accessed: 23 January 2023).
Derek, M. (2016) ‘Nieumyślne spowodowanie śmierci płodu ludzkiego w świetle etyki i polskiego prawa karnego’, Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych, 20(2), pp. 129–154.
Giezek, J. (2014) ‘Art. 153’ in Giezek, J., Gruszecka, D., Lipinski, K., Łabuda, G., Muszyńska, A., Razowski, T. (eds.) Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.
Giezek, J., Kardas, P. (2021) ‘Kompetencje derogacyjne TK oraz ich prawnokarne konsekwencje (refleksje na marginesie wyroku w sprawie K 1/20)’, Państwo i Prawo, (76)8, pp. 40–61.
Glaser S. (1928) ‘Kilka uwag o spędzaniu płodu ze stanowiska prawa karnego’, Rocznik Prawniczy Wileński, 1928/2.
Gliszczyńska-Grabias, A., Sadurski, W. (2021) ‘The judgment that Wasn’t (but which nearly brought poland to a standstill). Judgment of the Polish Constitutional Tribunal of 22 Oct. 2020, K 1/20’, European Constitutional Law Review, 17(1), pp. 130–153; https://doi.org/10.1017/S1574019621000067.
GOV.UK Department of Health & Social Care (2019) Abortion Statistics, England and Wales: 2019, Summary information from the abortion notification forms returned to the Chief Medical Officers of England and Wales. January to December [Online]. Available at: https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/891405/abortion-statistics-commentary-2019.pdf (Accessed: 23 January 2023).
Gravino, G., Caruana-Finkel, L. (2019) ‘Abortion and methods of reproductive planning: the views of Malta’s medical doctor cohort’, Sexual and Reproductive Health Matters, 27(1), pp. 287–303; https://doi.org/10.1080/26410397.2019.1683127.
Gutowski, M., Kardas, P. (2020) ‘Trybunał Konstytucyjny nie mógł rozstrzygnąć gorzej, czyli o dewastacji systemu jednym rozstrzygnięciem’, Palestra, 2020/10, pp. 5–13.
Hewson, B. (2005) ‘Dancing on the Head of a Pin? Foetal Life and the European Convention’, Feminist Legal Studies, 13(3), pp. 363–375; https://doi.org/10.1007/s10691-005-9009-3.
Konopka, A. (2016) Sejm PRL I kadencji a przerywanie ciąży. Analiza relacji „Trybuny Ludu” z dyskusji sejmowej na temat ustawy o warunkach dopuszczalności przerywania ciąży z 1956 roku [Online]. Available at: http://wladzasadzenia.pl/2016/9/sejm-prl-ikadencji-a-przerywanie-ciazy-analiza-relacji-trybuny-ludu-z-dyskusji-sejmowejna-temat-ustawy-o-warunkach-dopuszczalnosci-przerywania-ciazy-z-1956-roku.pdf (Accessed: 11 February 2023).
Kondratiewa-Bryzik, J. (2009) Początek prawnej ochrony życia ludzkiego w świetle standardów międzynarodowych. Warszawa: Wolters Kluwer.
Makarewicz, J. (1933) ‘Komentarz do art. 231–234’ in Makarewicz, J. (ed.) Kodeks Karny. Komentarz. Kraków.
Marquise, D. (2007) An argument that abortion is wrong [Online]. Available at: https://web.csulb.edu/~cwallis/382/readings/160/marquis.html (Accessed: 23 January 2023).
Noonan, J. T. (1968) ‘Deciding Who Is Human’, The American Journal of Jurisprudence, 13(1), pp. 134–140; https://doi.org/10.1093/ajj/13.1.134.
Otręba, K. (2016) ‘Odrzucenie ‘mitu’ o apolityczności Trybunału Konstytucyjnego – czy możliwe i czy pożądane?’, Przegląd Prawa Publicznego, 2016/10, pp. 78–88.
Pietrzykowski, T. (2007) Spór o aborcję. Etyczne problemy prawa. Katowice: Sonia Draga.
Pohl, Ł. (2017) ‘Charakter oraz sposób obliczania terminu określonego w art. 137 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym’, Acta Iuris Stetinensis, 17(1), pp. 49–58; https://doi.org/10.18276/ais.2017.17-05.
Pohl, Ł. (2020) Prawo karne. Wykład części ogólnej. Warszawa: Wolters Kluwer.
Radziewicz, P. (2017) ‘On legal consequences of judgements of the Polish Constitutional Tribunal passed by an irregular panel’, Review of European and Comparative Law, 31(4), pp. 45–64; https://doi.org/10.31743/recl.4064.
Rakowska-Trela, A. (2021) ‘Wyrok czy ‘nie-wyrok’. Glosa do wyroku TK z 22 X 2020 r., K 1/20’, Przegląd Sądowy, 2021/6, pp. 106–118.
Rasekh, M. (2005) ‘The Problem of Abortion: Jurisprudential or Philosophical?’, Islam and Christian–Muslim Relations, 16(3), pp. 251–264.
Siewierski, M. (1958) Kodeks karny i Prawo o wykroczeniach. Komentarz. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
Soniewicka, M. (2021) ‘Spór o dopuszczalność przerywania ciąży z perspektywy etycznej i filozoficznej (Komentarz do wyroku TK sygn. sprawy K 1/20)’, Państwo i Prawo, 2021/8, pp. 6–23.
Szwarc, J., Śliwowski, J. (1957) ‘Uwagi krytyczne w związku z ustawą z dn. 27 IV 1956 r. o warunkach dopuszczalności przerywania ciąży’, Palestra, 1957/1, pp. 45–55.
Ślipko, T. (2004) ‘Bioetyka początku życia’ in Biesaga T. (ed.) Bioetyka polska. Kraków: Wydawnictwo WN PAT.
Taylor, M., Spillane, A., Arulkumaran S. (2020) ‘The Irish Journey: Removing the shackles of abortion restrictions in Ireland’, Best Practice & Research Clinical Obstetrics & Gynaecology, 2020(62), pp. 36–48; https://doi.org/10.1016/j.bpobgyn.2019.05.011.
Wade, F. (1975) ‘Potentiality in the abortion discussion’, The Review of Metaphysics, 29(2), pp. 239–255.
Warren, M. A. (1973) ‘On the moral and legal status of abortion’, The Monist, 57(1), pp. 43–61; https://doi.org/10.5840/monist197357133.
Woleński, J. (1998) ‘Niezgodność ustawy ‘antyaborcyjnej’ z Małą Konstytucją. Glosa do orzeczenia TK z dnia 28 maja 1997 r., K 26/96’, Państwo i Prawo, 1998/1, pp. 88–98.
Zampas, C., Gher, J. (2008) ‘Abortion as a Human Right – International and Regional Standards’, Human Rights Law Review, 8(2), pp. 249–294; https://doi.org/10.1093/hrlr/ngn008.
Zielińska, E. (1990) Przerywanie ciąży. Warunki legalności w Polsce i na świecie. Warszawa: Wyd. Prawnicze.
Zoll, A. (2017) ‘Art. 152’ in Wróbel, W., Zoll A., Barczak-Oplustil, A., Bielski, M., Bogdan, G., Ćwiąkalski, Z., Iwański, M., Jodłowski, J., Kardas, P., Małecki, M., Pilch,
A., Raglewski, J., Rams, M., Sroka, T., Szewczyk, M., Wojtaszczyk, A., Zając, D., Zontek, W. (eds.) Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Część I. Komentarz do art. 117-211a. Warszawa: Wolters Kluwer.
Zyborowicz, S. (2016) ‘O polityczności Trybunału Konstytucyjnego w kontekście próby jego neutralizowania po wyborach 2015 roku’, Środkowoeuropejskie Studia Polityczne, 2016/4, pp. 111–124; https://doi.org/10.14746/ssp.2016.4.7.
